Пытартыш жапыште историй да 1814 гыч швейцарийысе 1847 регенерация шотышто пӧртылташ."Пӧртылташ"1814 1830 пураш жап, тошто режим реставрироватлымаш (федерализм), деке пӧртылаш гана, наполеон бонапарт пале-влакым системыш пурташ савырнышаш да республикын 1798 гельветический посредничество 1803 централистский акт гыч тоштым."Регенерация"1848 1830 ийла марте жап, кунам июль революций лектыш 'шогалтыме' вашландараш тошто режим либерал толкын лийынКантонышто протестант, конституций кантон действий ялыште калык либерал, чокылен вооруженный шотышто ола. Тиде реакций кантон католик конден консерватив 1830 ийыште, граждан сар конфликт 1847 марте нӧлталын. Наполеонлан перна сӱмырлымӧ годым коеш, лийын жап мучаште медиация нерген закон теле 1813, дискуссий да ончыкылыкшо нерген кужу чыла тӱҥалын конституций кантонлаште лийын. Tagsatzung (латиндеш погынын делегатше кантон улмаш), кокла ик кумло ий эртен, 1814 1815 апрель август куд, манын 'диетым кужу', Цюрих погыненыт, манеш конституцийжым вашталтыме.
Латкок колаш шонет сентябрь марте кодын, кунам Валя, женеве членже лийын да тичмаш конфедераций невшатель нӧлталаш. Диет, туге гынат, ончыко каяш огыт марте конгресс-влак венысе.
Венысе конгрессыштышт (18 сентябрьыште индеш июнь 1814 1815), Швейцарий гыч делегаций кумдан консерватив политик пуа, христиан фон Рейнхард, Иоганн фон Montenach Виланд да Иоганна Генрих, адакшым южо эллаште пужен ышташ тӧчен лоббист йоҥылыш темдалмеке, тыгай Фредерик кузе-Сезар де Лагарп, тудым, пырля тунемше годым шкенжым император александр i полшен, таратен деч утаралтшаш верч бёрн олаш, кечыште, вес могырым, ваштареш федерацийын кугыжаныш де лагарпа ыштат, республикына дене таҥастарымаште, швейцарийысе уша.
Тылеч посна тудо йолташыж ден лена де анри кылвер-влак арпа лоббироватлаш император александр, тудо, шке черетыштыже, вес ӱшандарыше вийже союзысо, argovian наполеон ваштареш да шкелыкыштым шотыш водуазский, бёрн олаш тӧча гынат, манын нунылан пуэн, кузе мланде йымалсе.
Нейтралитет миссий официальный делегаций швейцарийысе шотлен ышташ, но нуным кантон лийше йыгырмут таҥасымаште вийым нелемден да вот уэш интересым, кудыжлан кайыме, швейцарийысе кучемыште пашам чактараш манын европысо интересше кугу. Колен мартыште, швейцарийыште дорабатывать статус ончыкылык конгресс нерген йодыт, кантонын кундемыште тидын шотышто законым шотлыман нерген медиация латиндеш (тидын шотыштак кантонлаште вес материал-влак компенсацийым, тудым уэш йомдареныт территорийыштыже ыштен), валя шотлен, швейцарийыште да Женеве Невшатель, Вальтелин, ужаш деч ойырен лийын ышта да колонийыш да киавенна бормио ломбардия граубюнден-Венеций. Нейтралитет лийын шотлен нале швейцарий, кол майыште, Франций да эльба деч вара увертарымашым пуэнам сар гыч пӧртылеш, швейцарийысе tagsatzung наполеон союзысо давленийым, Швейцарий гыч союзный войска пуа территорий ан (1815 Тыгыде кампаний). Франц николаус фон войскам чумыр йымалне ешарен бахман швейцарийысе Франш-Линк, приказ деч посна рацион гыч, но улмыжлан кӧра толын. Форт воктене, руш войска вераҥдыме лийын да австрий базель француз hüningen коло кандаш швейцарийысе август йымалне сеҥалтын.
Швейцарий лийын, тидын деч вара чактарен шонен ӧрат, кузе тудын дене командоватлыше генерал barbanègre джозеф базель олаште тулым почо.
Ноябрь компенсацийлан договорым ыштыме деч налаш финанс швейцарий адакшым кундемысе изи кол парижысе налаш полатым, кантон подключение Женеве (ондак эксклав) годым уверым. Эн палет, швейцарий договорым вийым эре улшо кылвер европысо шотлен пурталтеш. 1814 конституций дене ыштыме кантон лийын, налмаштат пӧртылташ йӧным позднефеодальный 17-18-го-го курымын ийже. Tagsatzung киноактёр йӧн дене пырля федераций ойпидышыште (Bundesvertrag) 1815 шым ий август. Пӧртылташ тошто tagsatzung флаг, йошкар ыресеш ош пасу гыч шога, тудын деч кучылташ конфедераций да герб печатьше лийын.
Июль 1830 ийыште француз революций деч вара, у конституцийым кантонышто эртарыме радам кугу лиймыжым туртыктымо.
Кажне шке конституций кантон кузе тыге лиймылан, кажне туртыктымо кантонышто тӱрлӧ ойыртемжым ончен, но нуно кок тӱҥ йодышым чыла уло. -Икымше, корныштат нуным тыныс конституций корректироватлымаш ӱжына, верысе законодательный органжылан пуа верыште лийын да tagsatzung тӧрлымӧ. В частности, нуно ваштарешат тореш мутым пелештыде, молан манаш гын, нуным ужын, утен кантон регион рӱдола правительствын. -Кокымшо, конституций гана нунын деке корным кычалеш. Тӧрлаташ кантон вашталтышым пуртымо конституцийым але пеш шагал логалеш, нунын кокла гыч инициативышт да ик гражданинлан огеш лий, тиде-ешара. 1830 ийыште октябрь ноябрьыште эртараш да у ассамблейын икымше вайнфельден тургау лийын.
А wohlenschwil ноябрь совещаний, вара ааргау Зурзый, Люцерным да, пытартышлан, цюрихыште Лугано Ustertag воктене.
Тушто кум кантон лийын туртыктымо декабрьыште Санкт-ваттвиль галлен, Альтштеттен да Санкт-а Gallenkappel Бальсталь тыгак золотурн. 1831 ийлаште январь пытартыш туртыктымо мюнзинген бёрн олаш эртен.
Пеш оҥай статьяште лийыныт да отчетым кумдан шарлен агрегат налеш да ойла.
Тӱшка радамлын да тичмашын налмаште шкем сайын кучышаш улына. Мутлан, wohlenschwil кылым кучыман, нунын дене вашлийын да шот радамыште арын мом вучышыла шыплана идеальная'. Арау да эсогыл Санкт-Галлен, ола урем дене эртыше куштымаш арау тӱшка а Санкт-Галлен, тыныс протестный маршышт лийын. Чокылаш - погынымаш деч вара, конституций туртыктыш да шке кантоныш пуэныт вашке тӧрлаташ правительствыште йодеш. Тиде 'шогалтыме' положенийжым ончыкташ манын, тошто куатшым пӧртылтен да ола тешиться нуно эрыкан, ялысе калыклан пайдам ок, лектыш, восстанийыш насильственный конфликт, кузе тыгай Züriputsch 1839-ше ийыште. Сеҥыше-влак республикысе южо аралалт кодын, туге гынат, тыгай предмет семын упразднение кундемым, да шотла кантонышто ааргау эрыкан тургау арален, тыгак чыла иктӧр права шотышто гарантий политике (пӧръеҥ) кантон гражданинже. Базель, конфликтыш кондышо базель шелалтыт тиде-да Базель Штадт-Ланды 1833 ийыште. Моло кантон 1831 ий жапыште кантон швиц ausserschwyz деч ойырлен, но 1833 ийыште возымо деч вара Конституций дене воссоединяться Швиц эгалитарный. 1830 ийыште демократийын вий дене лийын Вуйсавырныш Радикально-Демократийын партий Швейцарий, тиде демократийын вийжым шыҥдарена.
Федерацийыште граждан-влакын йодмашышт дене лектын у конституцийым права деч посна кантоныш утла партий ден швейцарий гыч тӱрлӧ шыгыр радикальный либерал кокласе кыл да тӱшка, тӱшка, кудо шке манме Лан-вате Свисса (самырык Швейцарий).
Чынак, швейцарий гыч эн ондак самырык полшаш кум лӱм дене лукташ шонымашыжым радикальный партий группым чумыраш шонымаш тиде кантон швейцарийыште.
Тӱҥ либерал йодеш группо, самырык Швейцарий, цензур деч кораҥмаш лийын, кугыжаныш да черке шелалтеш, калыклан демократий мер илыш да сайленыт. Тыгак ик системыш пурташ йодын Тиде реформо, экономический реформо-влак лийын поснак пеҥгыдемдаш полша торгайымаш, йӧнозанлык да банкысе паша швейцарийыште.
Туге гынат, окса реформо реформа, ваштареш виян лиеш.
Ты вашшогымашын экономике риторике чиктат йодеш религий лийын. Иезуит партийын членже лияш кузе чын да самырык мини швейцарий радикальный. Тиде политикыште конфликт, партий пурла консерватив шулдырым пуэн, ваштареш выступатлат тешиться 'свободомыслие' шола 'партий Радикальный', Швейцарий кызытсе демократий партийын мутвундо Эрыкан.
Радикал кучем толмо годым 1830 ийыште, нуным шыгыремдыше-влаклан ваштареш ааргау 1841 ийыште католик черкын пуртат.
Иезуит угыч школыш туныктышо семын шотлаш кантон вашеш люцерне.
