Тиде проблема огыл 771 йӱк ноябрь йодыштмаш эртаралтын 8-13, нылле-вашмут ваштареш кум процент процент ӧрат да кумда планжеШвейцарий шкешотан политике системе почеш, кеч-могай закон вашталт шуын кертын 000 100 тӱшка кидпалым погаш манын, референдумым ыштыктынешт. Элыштына кодшо ийын тӱнямбал титакан ушымо деч вара, чоҥышо-влак правительствыже сайлан шотлен да кушташ ӱжаш минарет кудалтыме гай чарыме нерген закон сайленыт. Критикын тиде ойжо депортация, права эксперт ойлымылан нуно, закон дене договорым кокласе пуламыр пурен кертын мо, швейцарий тудо кидпалым пыштен."Наказаний почеш ик наҥгаеныт тудо ик еҥын осал пашажлан, весылан орланаш кок еҥ мутлана."- каласе Марсело Королевстве, тӱнямбал правам институтын профессоржо. Ушымо королевстве гражданин маныныт, чыла илыме шке илышыштыже Швейцарий, швейцарий йоча гражданинже лийшаш да марлан кает, пеш чот орланен поктен от лий ыле. Ала деч посна, тӱнямбал права дене келшышын, шке шочмо элыште беженец лийын ок керт пӧртылтет гын, тушто нуным поктылмо тӱкнымешке."Ситуацийыш лончылымаш кулешан те улыда, да тиде шотышто тунем шогышаш инициативыж дене йӧсылык."Пресса коклаште вашмутланымаш ассошиэйтед королевстве телефон каласат. Моло кундем нерген закон депортация манын, судья семын пашам ыштен кертме шотышто шке депортация годым. Федеральный правительстве але предложенийым ойыраш, тудо кажне случай лийын индивидуальный депортация судья йодеш ончо. Сайлымаш керт ойыро кок але кок коклаш йӧрна. Крайс Георг, расизм ваштареш кучедалше федерал шотышто комиссий председатель, вигак увертарена кутырмо, годым, дек кондымо дискриминаций, но ваштареш, мо акцийым увертареныт, тетла мо ксенофобия швейцарий, элын пошкудо деч. Критик-влак могыр гыч активистше-влак антирасистский шем шорык плакат тура лиеш, кунам нунын икымше гана 2007 ийыште толын, нуно огыл-преступник чернокожий сӱретын вичкыж. Тиде жап гыч эксперт расизм оон, Тӧтыретпучым Дьен палемдыме, раш образ-влакым эҥертышем ончычсо кампаний плакат сурет стереотипный мо экзотика партий, криминал дене пайдаланыме да читлаш."Чыла ныл йылме швейцарийыште, чыла умылен, еҥ-влак нерген ойлымо годым, тыйын тый шем шорык нерген ой, могай правилым огыт кучо."Бэр Сильвия, тудо партийын генеральный секретарьын алмаштышыже лийын, AP каласен."Тиде ой фигур, плакат дене нимогай проблемыже уке мо тыге."Segert Александр, швейцарийысе вуйлатыше рекламе агентстве, кампанийлан ямдылалтме, каласыман, тиде компаний гыч ик эн лиеш мо тудо иктаж-кунам сай."Невероятно сай пашам ышташ тудым, мом чыла вет, вигак у умыледа кӧ тудо."- Segert каласен."Тидын нерген ом тӱсан коваште".
Тыгак компаний ямдылыме плакат, сӱрет-влакым шемалге-балканы дене мут дене палена:"С.
Йыван, ӧкымлаш Канаде пунчалым суд шӧрен иммиграция федерал ӱчашат, беженец статусым налаш манын, Африкыште, Кечывалвел гыч айдеме ош, пенгыдемдымаш, негрын шке шочмо элыште шыгыремденыт". Кечывалвел африкын йодеш чара ош беженец (салымалташ меж пырыс) гыч тиде раш да шоҥшо. Тыге огыл дыр Мый эре шонем, молан кузе преступник великобританийын йотэл депортировать права энциклопедий предмет, тудын шагал огыл, очыни, нуным калыкын праважым да юридический полышым яра да мом ыштышаш улыт таҥастарымаште айдемын права пудыртымашым тӧртыкышто тунемын. Вара чыла преступник-влакым йот эл депортировать, нимогай обращений, нимогай правам фуфло Умань, пагалыдымаш эл, пуа тудо тыланет у - нигунам ок пӧртыл. Просто каен манын, ончыкта, демократий чын мо-тидыже пеш йӧсӧ тиде кечылаште муын. Швейцарий гыч Молодец муно, колжо манын илаш пурташ калык шке эрыкем огыл, а калык коклаште улшо кылвер йолагай шол возыктен. Швейцарий деч вара кажне эл европышто гын, мутлан, мый чынлан шотлен, нимогай проблема огеш лий ыле исламысе, кеч-могай калыкын але вес йот эл-влак африкыште але проблеме проблема.
