Ме ӱшанен гынат, тыланда неле ситуацийыш логалаш огыл манын, тидым эре пален ласка, тичмаш огыл резерв уло система те мо копироватлымаш йӧным пуаш ӧрмалгаПенсийыш лекме деч аралышыжат теак улыда веле огыл авалтын швейцарийысе илышкыл системым, инвалид ден чӱдемын, но гарантийым тидыже тыгак, мом тендам авалтен гын, те пашан шке муаш лиеш. Швейцарий гыч ик эн кӱжгылан шотлалтеш пашадымылык шотышто увер тӱняште, чылажге 3.
кок калык, кузе классифицироваться 3 пашадыме да эше. Туге гынат, нигунам тидым ок пале, те тидын дене келшеда мо гын лектыш доступен мучаш икмыняр процентше лиеш.
Нуно статусшо лиеш да карательный пашам жапыштыже швейцарийыште илыше экзотика керт гын, паша кая.
Кугыжанышын гражданинже улшо кылвер гын але тый-те тудо жапыште пашадыме семын эртымеке да разрешенийым еаст резидентура швейцарийысе членже-влак, тендан правам налын кертше, маныт шуеш. Туге гынат, состоянийыште лийын тыланда доказатлем, ситыше йӧн уло манын, тыланда, тыланда ончыкыжымат лиеш манын шинчайыр кучем. Тыгак власть доказательств тудым ужаш шонен, пиалдыме да тазалык лийже тендан деч годым страхований сита мо. Молгунам, кунам йот элла гыч граждан-влак але орымаш-еаст илыше кужемдыме членже, вич ий жапыште. Туге гынат, почела латкок тылзе утла жапыште пашадыме лийын гын, ик жаплан шуен ий марте кучен кертын огыл. Тыге лӱмден"кумшо эл"(т е. жаплышташ-влак кокла гыч кугыт Еаст але лӱмынак), швейцарийыште пашадымылан шотлалтын кертын тудым муаш йӧсырак, ВНЖ манме шуеш. Туге гынат, элыште лийше те чынжымак кӱчык разрешения, швейцарийыште лийза те кӧнеда кодеш куд тылзе марте жапыште, пуа ик жап те мо, манын вес пашам кычалам. Лийын, маныт, паша деч посна кодшо швейцарийыште, улшо власть деч иммиграционный разрешенийже кӱлеш. Страхований шотышто пашадымылык (ИВЛ) радамыш пурташ кантон 1951 ийыште лийже, садыгак тудын чыла тӱҥале да 1977 ийыште швейцарийыште.
Кажне страхований шотышто швейцарий пашадымылык пашаеҥ полшаш лийыч.
Страхований дене тӧрлалте да экономике кыл шотышто Кугыжаныш контроль йымалне лияш секретариатын ИВЛ (SECO), пашадымылык шотышто мер фондын посна кантоныш тудо вара делегат (РАВ), тыгак фонд мучко пашадымылык шотышто. Тендан дене парыш пашадымылык деч взносым страхований варьироваться кертыда, но 2 сайрак лиеш. брутто тендан кокла гыч кокытлан-пашадарын ик ий семын, те кызытеш шагал ышта деч 148, кокшӱдӧ франк. Калыкын утларак кугу пашадарым швейцарийысе, иктаж мо тиде лийын 3 полшен. нунын кокла гыч кок брутто-пашадарым. Туге гынат, тиде тендан деч ок суммышт вашмут уло, сандене тендан коклаште витле витле взнос йоктарыше (пашазе-влак) паша да. Тыглай але тудым ыштенам манын, пашам, правил семын, пашадарым гыч вигак ивл взнос гыч вычитаться тендам тый, тыланет ок кӱл мо тыге шарнаш манын, нунылан шкеак тӱлен. Калык самозанятый швейцарийыште, тидын марте нуным решатлаш манын, лиеш гын пашадымылык шотышто нуно фондышко тӱлен огыл але. Икмыняр организаций лийшаш, пашадымылык деч посна предложенийым страхований йоча-ге гынат, тиде шергырак лиеш керт, молан тыге вариант-влак чыла вискален шоген, пунчалым лукмо деч ончыч. Тыге те мом палынет, чыла омса, тӱлымӧ системыште, а мо лийын каен гын, те компенсацийым йодеш. Рат улыт ситуаций, кумылан да пашадымылык шотышто пособийым правам пуаш тендам лийын кертеш (Але): кӱшнӧ гын ситуаций гыч иктыже - тыланда, тыланда налаш праваже уло але. Но, теат тыгак вашешташ йодам тыгай лийшаш: икымше ошкыл, тудым ышташ кӱлеш, тыйым йомдарем гын, паша верым ситарыме рӱдерыште улмо верысе (РАВ).
Официал сайтыш РАВ, кычалмаш рӱдер тендам кантон верысе те рав керт.
Палемден шогыш, офис пашадыме семын регистрацийым деч вара мо РАВ, вигак пашам кычалаш тӱҥалынам кӱлеш, уке гын, яра тендан кузе лийше эҥгек акым пӧртылтымӧ нерген искшым ончен.
Шым кече жапыште тыйын лийже эре икманаш, но тидын деч вара, кычалмаш кызытак тӱҥал манын, шкаланышт пайдам ок йомдаре. Эн тӱкнеда гын, тудым договор почеш те шуйкалаш лийдыме пашалан кычалаш кӧ улмыжым кум тылзе тӱҥалме деч ончыч шкенет контрактше пытымылан. Швейцарий ыштышаш паша нерген ешартыш информацийым кычалеш, пожалуйста, бизнес пашаште мемнан да вес лончо. Шонет гын, тыланда паша верым кычалыт, кучат да те тендам нуно курсышто палыме лияш йӧн прогресс рав, претензийым керт тыйын лиям"марте"кум тылзе. Тендан офисыште келшен тидын марте рав, пашадымылык шотышто пособийым тӱлат.
Тендан офисыште те келшышыжым ойырен кертмылан кантоныш коштам ыле мане, компенсацийым поген.
Кантонышто, кажне ялыште шуко, те куштылгын муын кертынам списке офис РАВ, мо тендан дене ойырен кертеш. Лийме паша деч вара кум тылзе жапыште йодеш пуашлан тендан пашадымылык шотышто пособийым йомдарыме, йомдарыме тендан правада керт кумылаҥдыме йӧн уке. Сай лиеш гын, тендан йодын, кажне кечын те пособийым налын, тудо арняште вич кече авалтен ончыктен, 21 молан те именно жапыште тӱлен налаш лиеш. шым тылзыже кажне кечын Пашадымылык шотышто пособийым налын, те тудым тендан кокла пашадар куд пытартыш возен налмаш шымлымаш молгунам иктаж-латкок тылзе да 10 суммо, вич шӱдӧ тылзыште франк. Туге гынат, тидым те веле пура кӧнеда гын, пашадыме: ончычсо паша деч посна гын, те шкеже кодыда могай-гынат шотым муын, жап лийын кертеш але льгото кенета иземын. Эмигрант дене пашадыме йоча, инвалид дене нылле утла еҥ кӱкшыт, да нуно пар деч ончычсо 80 лапка пашадар налаш правашт уло. Эмигрант-шамычлан пайдале ой-каҥашым пуат: швейцарийысе кассыштыже да вес элыште гын пашадымылык шотышто тендан фирмышке паша опытшо веле тӱлышаш улыт, тидыже взнос шотышто лиеш манын шонеда гын, але те налаш правашт уло. Ситуаций дене, лум граждан, пашам ышта кылвер-влак элыште, элын паша верым ситарыме шотышто налалтеш керт еаст еаст тиде нуно улыт, но тиде сай манын, верысе кучем орган дене ваш тергаш лиеш манын, ӱшанена. Страхований шотышто да шудо коклаште пашадымылыкын кугытшо кок йӧнын схемыжым сутка 520 ий, ийгот шот дене тендам, те кужу жап кузе пашам ыште, алимент сӧрыкым тендам, те инвалид улыда мо да. Кӧ-гынат компенсацийым налын, але, лач, жапын ыштыше пашазе кӧнен. Нимогай вашталтыш, шотыш нал, мом те тыште налын, тендам келша компенсацийым тӱлышаш улыт. Йӧн уло гын, жапыште пашам налза, темлалтеш ыштен, пайдажат кугу финанс кузе тыге ыштен кертыда еҥ пашадымылан тиде конда.
Тиде жапыште налаш але те, те тендам тендан состоянийдан эре улшо курсышто пашадымылык нерген мутым кучаш офис пашазын гын, але те курс-влак туныктымо пашашке ушнен жапым муын.
Тидым ышташ огыл гын, иктат пашадымылык шотышто пособийым рав кӱчыкеммыжым чарна але тичмаш праваже уло. Кузе те молгунамсе семын официально пашадыме тӱлаш тӱҥалме деч вара вич кече гыч серышым налын, тендам деч ончычсо идалыкаш парышышт, да кеч-могай жапыште тиде колымаш-влак коклаште лийын кертеш 0 кече. Тек тендан нерген ик арня жапыште теат тыгак администраций рав уло иктаж-могай жапыште тудо черле лийын, аварийыш логалын, отпускыш каен але мучко лиеш. Налме гын, тыланда могай-гынат компенсацийым моло (мутлан, эҥгек лийме деч страховатлымаш план гыч), тиде пашадымылык шотышто пособийым кугытшо вашталтын кертеш, мо тыланда правам налын. Пашадымылык шотышто пособийым налаш тыланда вел лиеш, Швейцарий те иледа. Тудо жапыште решатлаш праваже уло але садлан кузе те кодо гын, шӧраш лийдыме вигак тӱлышым. Лондемеш илет гын, швейцарий пашам ышта гынат, мутлан, чекым вончен гын, ой-каҥашым темлат почеш да амион келшен толшо органлашке полышым эҥертен, умбакыже мом ышташ.
